Werken met psi-waarden bespaart duizenden euro’s

Het invoeren van de lineaire thermische bruggen, kortweg koudebruggen genoemd, is voor velen een onbekende mogelijkheid bij het berekenen van de EPC. Toch wordt de EPC door invoer van deze koudebruggen, uitgedrukt in psi-waarden (ψ-waarden), aanzienlijk verbeterd, zonder dat hier aanvullende maatregelen en kosten mee gemoeid zijn. Sterker nog, het werken met psi-waarden bespaart al gauw duizenden euro’s op de bouw- en installatiekosten.

Achtergrond
De warmteweerstand van verschillende bouwdelen wordt weergegeven in de Rc-waarde, deze blijft constant over het bouwdeel. Rond aansluitingen verandert de warmtestroom. Bij ieder bouwdetail komen warmteverliezen voor ter plaatse van de aansluitingen waar de isolatielaag onderbroken wordt, bijvoorbeeld ter plaatse van kozijnaansluitingen, oplegnokken en hoekaansluitingen bij de gevel. Door aansluitingen nauwkeurig te detailleren, een bewuste keuze voor materialen te maken en de thermische lijn zo min mogelijk te onderbreken, kan de psi-waarde zo laag mogelijk worden gehouden. Hoe dichter de waarde bij nul komt, hoe beter de aansluiting op thermisch gebied presteert. Bij een negatieve psi-waarde is er in theoretische zin geen sprake van lineair warmteverlies.

De psi-waarden worden berekend aan de hand van de bouwdetails. Deze koudebruggen zijn te berekenen met specialistische software, zoals BISCO of TRISCO van de firma Physibel. Een andere mogelijkheid is om de psi-waarden over de nemen vanuit bestaande bouw- of referentiedetails of gebruik te maken van de ‘veilige’ waarden volgens bijlage G van NEN 1068:(2012). Wanneer de psi-waarden niet opgegeven zijn, zal er standaard gerekend worden met een forfaitaire waarde. Volgens NEN 7120:(2012) wordt hierbij een correctiefactor op de U-waarden berekend (deltaU) met een bovengrens van 0,1 en een ondergrens van 0,0. Deze correctiefactor kan worden gezien als ‘strafpunt’ voor het niet opgeven van de psi-waarden. Wanneer de psi-waarden niet worden opgegeven moeten deze strafpunten gecompenseerd worden met aanvullende maatregelen om aan de gestelde EPC-eis te kunnen voldoen.

Kostenbesparing
De hamvraag is natuurlijk ‘wat levert het werken met psi-waarden nu werkelijk op?’ Om dit inzichtelijk te maken bekijken we de invloed van psi-waarden en zetten dit af tegen vier verschillende typen grondgebonden referentiewoningen met hellend dak, te weten een tussenwoning, een hoekwoning, een twee-onder-een-kapwoning en een vrijstaande woning. Als compenserende maatregelen nemen we hierbij het toepassen van PV-panelen, een douchepijp-wtw en passieframen en –deuren (U = 0,80 W/m2•K). De kosten zijn inclusief montage tijdens de bouw en btw.

Tussenwoning
Bij de tussenwoning wordt de EPC door toedoen van de psi-waarden met 0,06 tot 0,07 punten gereduceerd. Voor dit vergelijk gaan we uit van het minst positieve scenario, een EPC-reductie van 0,06 punten.

De EPC-reductie bij gebruik van psi-waarden is hiermee nagenoeg gelijk aan de reductie bij het verbeteren van de U-waarden van de ramen en deuren (-0.05) of het toepassen van een douchepijp-wtw (-0.06). Hoewel beide systemen kosteneffectieve maatregelen zijn, wordt er voor iedere tussenwoning toch € 700,- (douchepijp-WTW) tot € 950,- (passieframen en –deuren) aan meerkosten gemaakt wanneer de psi-waarden niet worden opgegeven.

Hoekwoning
Voor de hoekwoning bedraagt het effect van psi-waarden tussen de 0,08 en 0,09 EPC-punten. Ook hier gaan we uit van het minst positieve scenario, namelijk een EPC-reductie van 0,08 punten. De invloed van de psi-waarden neemt dus toe in vergelijking met de tussenwoning.

De invloed van de andere maatregelen neemt daarentegen iets af, maar dat geldt niet voor de kosten. Die blijven gelijk of nemen in geval de verbeterde kozijnen juist iets toe. De EPC-reductie bij gebruik van psi-waarden voor de hoekwoning is gelijk aan de reductie bij het toepassen van PV-panelen met een panneeloppervlakte van 4,5 m2 (-0.08). De kosten voor de PV-installatie bedragen zo’n € 1.400,-.

Uitgaande van een blok rijwoningen, bestaande uit zes tussenwoningen en twee hoekwoningen, kan er een kostenbesparing gerealiseerd worden van zo’n € 7.000,-. Hierbij worden de tussenwoningen voorzien van een douchepijp-wtw en de twee hoekwoningen van PV-panelen met een paneeloppervlakte van 4,5 m2.

Twee-onder-een-kapwoningen
Voor de twee-onder-een-kapwoning bedraagt het effect van psi-waarden tussen de 0,09 en 0,10 EPC-punten. Net als bij de tussen- en hoekwoningen gaan we ook hier uit van het minst gunstige scenario.

Het is duidelijk dat de invloed van de psi-waarden verder toeneemt naarmate de woning groter wordt en hierdoor meer schiloppervlakte en lineaire aansluitingen heeft. De invloed van de andere maatregelen daarentegen neemt wederom verder af, terwijl de kosten gelijk blijven of zelfs toenemen.
Om het verlies door het niet toepassen van psi-waarden te compenseren, moet er gebruik worden gemaakt van meerdere maatregelen of gekozen worden voor een zonneboilersysteem met een collectoroppervlak van 4,6 m2 (EPC-reductie 0,09).

Gaan we uit van een project met acht twee-onder-een-kapwoningen, dan kan er een kostenbesparing gerealiseerd worden van zo’n € 16.800,-, wanneer er zowel PV-panelen met een paneeloppervlakte van 4,5 m2 (EPC-reductie 0,06, kosten € 1.400 per woning) als een douchepijp-wtw (EPC-reductie 0,04, kosten € 700 per woning) bij iedere woning worden toegepast. Wordt er gekozen voor een zonneboilersysteem met een collectoroppervlakte van 4,6 m2, dan bedragen de meerkosten zelfs € 25.200,-. De vervangingskosten aan het eind van de technische of functionele levensduur van deze installaties zijn hierbij niet meegerekend.

Vrijstaande woning
Voor de vrijstaande referentiewoning bedraagt de EPC-reductie door toedoen van de psi-waarden 0,10 tot 0,11. Vanzelfsprekend gaan we ook in dit vergelijk uit van het minst positieve scenario.

De invloed van de lineaire koudebruggen is onverminderd groot, terwijl ook nu de invloed van de andere maatregelen verder afnemen. Om het verlies door het niet toepassen van psi-waarden te compenseren, moet er gebruik worden gemaakt van meerdere maatregelen. Of er moet gekozen worden voor een PVT-collectorsysteem met een collectoroppervlakte van 4,6 m2 (EPC-reductie 0,12, kosten € 4.250,-).

De goedkoopste oplossing om de psi-waarden te compenseren is het toepassen van PV-panelen met een paneeloppervlakte van 4,5 m2 (EPC-reductie 0,05, kosten € 1.400) met een douchepijp-wtw (EPC-reductie 0,04, kosten € 700 per woning). De meerkosten bedragen dan € 2.100,-. Omdat de EPC-reductie van deze gecombineerde ingreep niet geheel gelijk is aan het gebruik van psu-waarden, is het mogelijk dat er nog meer aanvullende maatregelen genomen moeten worden.

Op basis van deze resultaten kunnen we dan ook stellen dat het werken met psi-waarden grote kostenvoordelen heeft en een reëler beeld geeft van de warmteverliezen door de thermische schil in vergelijking met de forfaitaire waarden. Tegelijkertijd moet hierbij vermeld worden dat het wel toepassen van aanvullende maatregelen in de praktijk zal zorgen voor een lager energiegebruik of een hogere energieopbrengst. In werkelijkheid zullen de warmteverliezen natuurlijk nooit forfaitair verlopen, maar volgens de reële fysische principes.

Bouwformatie heeft in samenwerking met diverse fabrikanten de bouwdetails voorzien van psi-waarden. In het handboek BouwdetailWijzer EPC 0,4 dat gratis wordt verspreid op GEVEL 2015 tijdens de Week van de Bouw, zijn ongeveer honderd bouwdetails opgenomen, voorzien van psi-waarden.

Gratis verspreiding tijdens de Week van de Bouw (Gevel 2015)
Het Handboek BouwdetailWijzer EPC 0,4, t.w.v. € 199,-, is gratis af te halen op Gevel 2015 tijdens de Week van de Bouw.

Alleen deze week kunt u zicht nog inschrijven om een voucher te ontvangen, waarmee u verzekerd bent van een gratis exemplaar van de BouwdetailWijzer EPC 0,4. Schrijf u daarom nu gratis in.
Klik hier om u in te schrijven en uw voucher te ontvangen.

De vouchers worden begin februari 2015 verstrekt. Met dit voucher bent u verzekerd van een gratis handboek. U kunt zich t/m zondag 1 februari 2015 aanmelden voor het handboek BouwdetailWijzer EPC 0,4.

Volg ons op LinkedIn  Pagina afdrukken

Overig bouwdetailsnieuws